جير مخصوص سقف اتومبيل برای دیزاین داخل کابین خودروهای مختلف به کار می رود. شرکت های خودروسازی برای طراحی فضای داخل محصولات خود از مواد مختلفی استفاده می کنند. یکی از بخش های مهم خودرو سقف آن است که بر اساس نوع کلاس اتومبیل متفاوت می باشد. با پیشرفت تکنولوژی، خودروهایی تولید شدند که دارای سقف های ساندروف، پاناروماتیک، کروک (کانورتیبل) و مجیکال کانورتیبل بودند. البته مدل آخر در انحصار مرسدس بنز می باشد. معمولا برای رویه سقف خودروهای کلاس پایین و متوسط از سقف های موکتی استفاده می کنند. در حالی که برای اتومبیل های لوکس، جیر یا چرم به کار می برند. باید به خوبی از این نوع رویه ها مراقبت کرد تا هیچ گونه آسیبی نبینند.
جیر مخصوص سقف اتومبیل
پارچه جیر چیست؟
جیر نوعی چرم است که از پوست حیوانات مختلف مانند گاو، گوساله، بز،گوسفند و … به دست می آید.
تاریخچه پارچه جیر
کلمه جیر از اصطلاح فرانسوی ” gants de Suede” گرفته شده است. این عبارت به معنای دستکش سوئدی می باشد. استفاده از جیر به دوره ی رمانتیک فرانسه بازمی گردد. در آن زمان، اشراف به شدت از واردات چرم سوئدی استقبال کردند. علاقه آنها به این نوع چرم، به دلیل تولید دستکش های فوق العاده نرمی بود که از آن تهیه می شدند. در ابتدا از جیر فقط برای تولید دستکش استفاده می کردند. اما به مرور زمان، صنعتگران در سوئد و اروپا متوجه شدند که می توان از جیر برای تولید محصولات دیگر هم استفاده کرد. به این ترتیب، کت، کفش،کیف و … از جنس چرم سوئدی وارد بازار شدند. امروزه این صنعت گسترش زیادی پیدا کرده است.
به طور کلی، بشر از پوست حیوانات برای تولید لباس و لوازم تزئینی استفاده می کرد. شواهد تاریخی وجود دارند که نشان می دهند مردمان دوره نو سنگی در 8000-3500 سال پیش با استفاده از پوست و چرم حیوانات، برای خود لباس و منسوجات تهیه می کردند. امروزه این روند ادامه دارد و انسان توانسته با پیشرفت مهارت های فنی خود محصولات متنوع و مدرن تری را تولید نماید.
انواع پارچه جیر
جیر واقعی (طبیعی) تنها چرم پرزدار است که از پوست حیوانات به دست می آید.
– نمونه هایی از جیر طبیعی
1- جیر گاو : این نوع جیر، سطحی نا هموار دارد. هر چقدر سن حیوان بیشتر باشد، جیر تولید شده، ضخامت بیشتری خواهد داشت.
2- جیر گوسفند : جزء نرم و نازک ترین انواع جیر به شمار می رود. وزن آن نسبت به سایر جیرها کمتر است.
3- جیر خوک : این نوع جیر، وزن زیادی دارد و از دوام بالایی برخوردار می باشد.
– جایگزین های تولید شده برای جیر
جایگزین هایی برای جیر طبیعی در بازار وجود دارند که تحت شرایط خاصی به عنوان جیر شناخته می شوند.
1- جیر آلکانترا (Alcantara) : یکی از اسامی تجاری اولتراسوید، آلکانترا یا آلکانتارا است. این پارچه کاملا شبیه به اولتراسوید می باشد و می توان آن را در ماشین لباسشویی شست. به عنوان یک سرمایه گذاری مشترک بین صنایع تورای (toray) ژاپن و شرکت ایتالیایی آلکانترا توسعه پیدا کرده است. جیر اولتراسوید با آلکانترا از نظر موارد مصرفی تفاوت دارد. معمولا از جیر آلکانترا برای تهیه روکش خودروهای لوکس و آستر کیف های دستی استفاده می کنند. در حالی که جیر اولتراسوید بیشتر در امور صنعتی و مصارف عمومی کاربرد دارد. پلی استر و پلی اورتان موجود در جیر آلکانترا موجب شده تا در برابر لکه مقاومت کند.
2- جیر اولتراسوید (Ultrasuede) : به عنوان اولین جایگزین برای پارچه های جیر شناخته می شود. این محصول در سال 1970 توسط یک دانشمند ژاپنی به نام میوشی اوکاموتو ساخته شد. معمولا 80% این پارچه ها را میکروفیبر پلی استر و 20% آن را پلاستیک پلی اورتان تشکیل می دهد. این پارچه قابلیت شستشو در ماشین لباسشویی را دارد.
3- جیر ابریشم (sueded silk) : برخی از تولیدکنندگان برای اینکه ابریشم را شبیه جیر کنند، آن را تحت یک فرایند شیمیایی قرار می دهند. محصول نهایی این فرایند، همه ویژگی های خوب ابریشم را دارد. ضمن اینکه می توان آن را در لباسشویی شست.
4- جیر پنبه (sueded cotton) : این نوع جیر را هم مانند جیر ابریشم در اثر فرایند شیمیایی به دست می آورند. در اثر این فرایند، سطح بیرونی پارچه زبر می شود و ظاهر آن شبیه پارچه جیر می گردد. این نوع جیر قابلیت شستشو با ماشین لباسشویی را دارد.
تفاوت چرم و جیر
جیر از لایه داخلی پوست حیوانات تهیه می شود. در حالی که چرم از لایه بیرونی پوست حیوانات به دست می آید. به همین علت جیر نسبت به چرم نرم تر است. نرمی جیر باعث می شود تا دوام کمتری داشته باشد. علاوه بر این، مقاومت کمی در برابر لکه پذیری دارد. تماس مستقیم پوست با جیر مشکلی ایجاد نمی کند. یکی دیگر از تفاوت های جیر و چرم به خاصیت ضد آب بودن برمی گردد. جیر نسبت به آب نفوذپذیرتر از چرم معمولی است.
امروزه بسیاری از تولیدکنندگان چرم انواع مختلفی از جیر مصنوعی را تولید می کنند. این امر موجب کاهش صدمات حیوانی می شود. اگر چه جیرهای مصنوعی همه ی ویژگی های چرم طبیعی را ندارند اما دوام بالا و قیمت پایین تر آنها سبب شده تا طرفداران زیادی داشته باشند.
ویژگی های پارچه جیر
سطح جیر به شکل پرز مانند است که به آن چرت یا napped هم می گویند. معمولا سطح چرم های مختلف صاف است. در حالی که چرم جیر شباهت زیادی به پارچه های گیاهی دارد. ظاهر چرم های معمولی ، براق می باشد اما جیر کدر است. همان طور که قبلا گفته شد، جیر نسبت به آب نفوذپذیر است و مقاومت کمی در مقابل لکه پذیری دارد. چرم های معمولی ضخیم هستند اما جیر نازک می باشد و به همین علت گزینه ی مناسبی برای تهیه پوشاک ظریف است. جیر به راحتی کثیف می شود، اما تمیز کردن آن سخت است. اگر آن را داخل ماشین لباسشویی بیندازید، به آن آسیب وارد می شود.
مراحل تهیه پارچه جیر
– برای تهیه جیر ابتدا حیوانی را ذبح می کنند. سپس پوست حیوان را جدا و خشک می کنند.
– در ادامه فولیکول های موی موجود بر روی پوست خشک شده را پاک می کنند. برای این کار از آهک استفاده می شود.
– در این مرحله، پوست را در معرض آنزیم های طبیعی (تانین) قرار می دهند تا خنثی شود. با این کار پوست تبدیل به چرم می شود. اگر از این ماده استفاده نشود، پوست در گذر زمان تجزیه می گردد. آنزیم طبیعی تانین مانع از تجزیه پوست حیوان می شود. به فرایند آماده سازی پوست، دباغی می گویند.
– عملیاتی که در این مرحله انجام می شود، ویژگی های مختلف جیر را به آن اضافه می کند. تولید کنندگان چرم از ترکیب نمک، روغن و مواد طبیعی دیگری استفاده می کنند تا دوام چرم بیشتر شود. ممکن است این کار را با استفاده از مواد مصنوعی انجام دهند.
– اکنون پارچه چرم تکمیل شده است. ضخامت آن را کاهش می دهند و با ایجاد شکاف، آن را به جیر تبدیل می کنند. به این صورت، ظاهر بافت بیرونی جیر ، پرزدار و جذاب می شود.
– برای افزایش انعطاف پذیری و نرم و راحت کردن پارچه جیر از فرایند بافت خاصی استفاده می کنند.
– برخی از تولیدکنندگان، پیش از فروش پارچه اقدام به رنگ آمیزی آن می کنند. فرایند رنگرزی چرم معمولی بسیار سخت است. اما ساختار بافت جیر به گونه ای است که امکان رنگرزی با استفاده از انواع رنگ های طبیعی و مصنوعی وجود دارد.
– پارچه های جیر آماده شده را بر اساس واحد اندازه گیری یارد می فروشند. شرکت های مختلف، این پارچه ها را خریداری می کنند و بعد از برش و دوخت، محصول نهایی را برای فروش به مصرف کننده ارائه می دهند.
تولید کنندگان پارچه جیر
در حال حاضر، کشور چین به عنوان بزرگترین تولید کننده محصولات چرمی و جیر در جهان فعالیت می کند. بر اساس گزارش برخی منابع، کشورهای اروپایی سهم بیشتری از بازار جیر را به خود اختصاص داده اند. اما به طور کلی، بزرگترین بازار نساجی در دنیا متعلق به کشور چین است. در این میان، کشورهای آسیای جنوب شرقی و آمریکای جنوبی تلاش می کنند تا سهمی از این بازار را به دست آورند. با گذشت زمان، تقاضا برای جیر افزایش پیدا می کند. البته پارچه های جیر مصنوعی هم در بازار وجود دارند که برای جذب مشتری تلاش می کنند. ویژگی های منحصر به فرد جیر طبیعی موجب شده تا طرفداران زیادی داشته باشد.
قیمت پارچه جیر
قیمت پارچه جیر به کیفیت و ابزارهای تولید آن بستگی دارد. همان طور که گفته شد، پارچه جیر را بر اساس مقیاس اندازه گیری یارد به فروش می رسانند. معمولا قیمت هر یارد جیر طبیعی 40-30 دلار است. البته باید توجه داشت که قیمت جیر طبیعی گران تر از انواع مصنوعی می باشد. قیمت هر یارد جیر مصنوعی 12-8 یارد است.
جیر مخصوص سقف اتومبیل
یکی از آپشن های به کار رفته در خودروهای کلاس بالا، سقف جیر است. معمولا این آپشن در خودروهای وارداتی وجود دارد. جیر مخصوص سقف اتومبیل را می توان برای همه خودروها نصب کرد. این آپشن به سفارش مشتری، بر روی خودروهای لوکس مانند بی ام و، پورشه و مرسدس بنز به حالت فابریک نصب می شود. یکی از انواع جیر که از آن برای طراحی قسمت های داخلی اتومبیل های لوکس استفاده می شود، جیر آلکانترا است. این جیر توسط شرکت ایتالیایی به همین نام تولید می شود.
جیر آلکانترا
تولید کنندگان خودروهای لوکسی مانند پورشه، تسلا و لامبورگینی از این نوع جیر مصنوعی در محصولات خود استفاده می کنند. در گذشته، جیر آلکانترا فقط در ماشین های مسابقه ای و فوق لوکس به کار می رفت. اما امروزه از این پارچه در اتومبیل های مختلف استفاده می شود.
از جیر آلکانترا در چه قسمت هایی از خودرو استفاده می کنند؟
جیر آلکانترا برای فرمان ماشین های مسابقه، دنده ها، صندلی ها و داشبورد به کار می رود. به طور کلی از این نوع جیر می توان در قسمت های مختلف کابین خودرو استفاده نمود.
برای روکش داخلی اتومبیل، آلکانترا بهتر است یا چرم؟
به این سوال نمی توان پاسخ قطعی داد. افراد می توانند مواد و رنگ مورد استفاده در خودرو را بر حسب سلیقه ی خود انتخاب کنند. بهتر است در ابتدا همه گزینه های موجود را ارزیابی نمایند و سپس مورد مناسب را انتخاب کنند. معمولا آلکانترا با دوام تر از جیر می باشد. اما ممکن است به مرور زمان آثار ساییدگی بر روی آن باقی بماند. با این وجود، اگر می خواهید از یک جایگزین پایدار یا گیاهی برای چرم یا جیر استفاده کنید، آلکانترا گزینه ی مناسبی می باشد.
مزایای جیر آلکانترا
1- روکش ماتی که از این نوع جیر تهیه می شود، نور خورشید را به چشم راننده یا شیشه ی جلو بازتاب نمی کند.
2- وزن کمتری نسبت به چرم جیر دارد و با دوام تر از آن است.
3- می توان این نوع جیر را به صورت ضد حریق ساخت.
4- عدم استفاده از پوست حیوانات ( دوستدار محیط زیست)
5- کیفیت بالا ( این ماده را شرکت آلکانترای ایتالیا تولید می کند. جیر آلکانترا حاوی 68% پلی استر و 32% پلی اورتان می باشد. این ماده از نظر فنی و حسی در رتبه بالایی قرار دارد و کیفیت زیبایی شناختی آن را به ندرت در ماده ی دیگری می توان یافت.)
6- تمیز کردن و نگهداری آسان
7- مقاومت بالا در برابر خراشیدگی و آتش
8- قدرت چسبندگی بالا ( ساختار میکروفیبر جیر آلکانترا موجب کاهش مقاومت اصطکاکی می شود. به این ترتیب می تواند چسبندگی بیشتری در هنگام رانندگی ایجاد نماید.)
معایب جیر آلکانترا
– جیر آلکانترا ظاهر نرمی دارد که با گذشت زمان این حالت از بین می رود. این امر می تواند باعث تغییر رنگ آن شود.
– این نوع جیر، در صورت فرسوده شدن، چربی و کثیفی دست و لباس را جذب می کند.
خودروهایی که با جیر آلکانترا عرضه می شوند:
معمولا از این نوع جیر در خودروهای لوکس و گران قیمت استفاده می شود. البته امروزه در خودروهای بیشتری به کار می رود. از جمله خودروهایی که با جیر آلکانترا عرضه می شوند می توان به خودروهای اسپرت اشاره کرد. البته برخی تولیدکنندگان برای خودروهای غیر ورزشی و لوکس هم از این نوع جیر استفاده می کنند.
روش های تمیز کردن جیر آلکانتارا
برای تمیز کردن این نوع جیر نباید از محصولات تمیز کننده مخصوص چرم استفاده کرد. بهتر است با کمک یک شوینده ی ملایم و برس نرم این کار انجام شود. در ادامه، برای پاک کردن آن از یک پارچه ی سفید مرطوب استفاده نمود. در نهایت پنجره های خودرو را نیمه باز گذاشت تا جیر آلکانترا خشک شود.
سخن پایانی
جیر مخصوص سقف اتومبیل نقش مهمی در زیبایی فضای داخلی خودرو ایفا می کند. در این میان، ویژگی های منحصر به فرد جیر آلکانترا موجب استقبال شرکت های خودروسازی شده است. این شرکت ها برای جلب نظر مشتریان خود از این جیر استفاده می کنند.